Türkiye’de ikamet eden yabancıların, bazı prosedürlere ve kurallara uymaları gerekir. İkamet izni süresi dolan kişilerin izinlerinin süresi bitmeden önce başvuru yaparak ikamet sürelerini uzatmaları gerekir. Oturum izni uzatma işlemlerinde, kişilerin belirlenen prosedürleri eksiksiz bir şekilde yerine getirmeleri zorunludur. Türkiye’de oturmak isteyen yabancı vatandaşların oturma izni çeşitlerinden birisini talep etmelidir. Yabancıların Türkiye'de oturma izni talepleri çeşitleri şunlardır:
- Uzun Dönem Oturma İzni
- Kısa Dönem oturma izni
- Aile Oturma İzni
- Öğrenci Oturma İzni
- İnsani Oturma İzni
- İnsan Ticareti Mağduru Oturma İzni
Talep edilecek oturma izni çeşitlerinin, kaç defa uzatılacağı ve ne kadar uzatılacağı gibi konular hakkında detaylı bilgiye ulaşılması, prosedüre uygun şekilde hareket edilmesi çok önemlidir.
Aile oturma izni süresi bitmeden önce kişilerin kendilerine tanımlanan süre zarfında, gerekli evrakları ve belgeleri tamamlayıp tekrar aile oturma izni talebinde bulunabilirler. Aile oturma izni uzatması süresinde, farklılık görülebilir.
Aile oturma izni, Türk vatandaşlarının ve oturma izni bulunan yabancıların yabancı eşine, ergen olmayan çocuğuna, kendisine veya eşinin bakmakla yükümlü olduğu yabancı çocuğuna verilen oturma iznidir. Aile oturma izni, genellikle her defasında 3 yılı açmayacak şekilde düzenlenir. Aile oturma izni uzatmasına başvurulan kişilerin aile yapısında doğum, boşanma, ölüm gibi herhangi bir durum olduğunda bunu mutlaka oturma izni belgeleri içerisinde bulundurmaları gerekir.
Kısa dönem oturma izni başvuruları; Türkiye’ye bilimsel araştırma, ticari bağlantı, iş bağlantısı veya gayrimenkulü bulunan kişilerin aldığı oturma izni çeşididir. Bunun yanı sıra hizmet içi eğitim, öğrenci veya turizm amacıyla kalacak kişilerinde, kısa dönem oturma izni talebinde bulunmaları gerekir. Kısa dönem oturma izni, en fazla 2 yıllık olarak düzenlenir. Ancak bu durum Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları için geçerli değildir.
Öğrenci oturma izni, Türkiye’de herhangi bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans veya doktora eğitimi alan öğrencilerin talep ettiği oturma izni çeşididir. Türkiye’de öğrenim görecek yabancılara, şartları sağlamaları halinde öğrenim süresince oturma izni verilebilir.
Eğitim süresi bittikten sonra oturum izni, uzatılmaz. İlk ve orta dereceli öğrenim görecek öğrencilere, velileri tarafından onaylı muvafakat nameyle öğrenci oturma izni verilebilir. Açık öğretim programına geçiş yapan öğrencilerin, oturum izni başvurusunda bulunmaları mümkün değildir. Öğrenim durumu uzadığında, öğrencilere birer yıllık uzatma yapılabilir.
Türkiye’de en az 8 yıl oturma izni ile kalmış yabancılar, süresiz uzun dönem oturma izni talebinde bulunabilirler. Süresiz uzun dönem oturma izni, bakanlık tarafından onaylı olmak üzere valilikler tarafından verilir. Uzun dönem oturma izni başvuruları kabul edilen kişilerin, oturma izinleri süresiz olarak düzenleme yapıldığından tekrar uzatılması için başvuru yapmasına gerek yoktur.
Oturma izni başvurusunda bulunan kişilerin, talep edilen evrakları ve belgeleri eksiksiz bir şekilde hazırlayıp başvuru yapmaları gerekir. Talep edilen evrak ve belgeler, ortak olarak belirlenen evrakların yanı sıra oturma izni çeşidine uygun şekilde evrak ve belge tamamlamaları da gerekir. Oturum izni için ortak başvuru evrakları şunlardır:
- Oturma izni başvuru formu
- 4 adet biyometrik fotoğraf
- Pasaport fotokopisi
- Türkiye'de kalınacağı süre boyunca ihtiyaçlarını giderebilecek miktarda finansal kaynağa ait belge
- Sağlık sigortası
- Kira Kontratı
Türkiye’de oturum izni başvurusu yapabilmek için ikamet izni süresi bitmeden önce başvuru yapılması gerekir. Türkiye’de oturum izni uzatma talebinde bulunacak kişiler şunlardır:
- Türkiye’de gayrimenkul malı bulunanlar,
- Herhangi bir anlaşma çerçevesinde eğitim alanlar,
- Türkçe kurslarına katılacak kişiler,
- Kamu kurumlarında eğitim, araştırma yapacak kişiler,
- Tedavi görenler,
- Bilimsel araştırma yapacak yabancılar,
- Adli makamların isteği doğrultusunda kalanlar